اينترنت و وب از سال 1994 در عرصه های متفاوت تجاری توسط سازمان های متفاوت بخدمت گرفته شده است . وب در ابتدا بعنوان روشی بمنظور ارائه و توزيع اطلاعات توسط دانشگاهيان و محققين استفاده می گرديد . بموازات افزايش کاربران اينترنت ، استفاده از وب در ساير موارد خصوصا امور تجاری نيز با استقبال مواجه گرديد. 

آمازون يکی از سايت هائی است که از سال 1995 با رويکردی کاملا تجاری در عرصه وب مطرح شده است. سايت فوق شامل بانک اطلاعاتی مربوط به ميليون ها کالا و محصولات است که کاربران اينترنت می توانند در هر زمان از امکانات آن بهره مند و اقدام به خريد کالا نمايند. سايت EBay يکی ديگر از سايت هائی است که با رويکردی تجاری ، خدمات و کالای مورد نظر را در اختيار علاقه مندان قرار می دهد.

همزمان با گرايشات فوق ، مدلی جديدی از فعاليت های تجاری با نام ASP))Application Service Provider در عرصه اينترنت ظهور پيدا کرد. مراکز فوق روش جديدی برای ارائه نرم افزار و خدمات نرم افزاری را مطرح نمودند. مراکز ASP در طی ساليان اخير و همزمان با گسترش و توسعه اينترنت و وب بشدت فراگير شده و بعنوان مدلی جديد برای ارائه خدمات نرم افزاری مبتنی بر وب و اينترنت مطرح شده اند .

تعريف يک ASP

مراکز ASP ، به شرکت ها و موسساتی اطلاق می گردد که سرويس هائی را از طريق اينترنت ارائه می نمايند. اين نوع مراکز دارای ويژگی های زير می باشند :

A. ASP محيط لازم برای اجرای يک نرم افزار را فراهم می نمايد.

B. ASP مسئوليت پشتيبانی و نگهداری سرويس دهندگان نرم افزاری را برعهده دارد.

C. ASP پرسنل و کارمندان خاصی را بمنظور نگهداری نرم افزارها استخدام می نمايد.

D. ASP امکان دستيابی به برنامه را از طريق اينترنت فراهم می نمايد.

E. ASP هزينه های مربوط به فضا و نگهداری را از موسسات مربوطه دريافت خواهد کرد.

مزايای ASP

مدل ASP دارای مزايای عمده ای نسبت به ساير رويکردهای سنتی است :

A. هزينه پايين برای سازمانها و موسسات تجاری کوچک.

B. پهنای باند مورد نياز برای اجرای برنامه ها به امکانات ASP بستگی خواهد داشت.

C. مدل ASP امکان ايجاد زيرساخت های لازم برای حمايت از يک نرم افزار را حتی المقدور کاهش می دهد. مثلا اگر برنامه ای به بانک های اطلاعاتی اوراکل و يا MY-SQL نياز داشته باشد ، می بايست امکانات لازم برای پشتيباتی از برنامه و بانک اطلاعاتی فراهم گردد.

D. پرداخت هزينه توسط سازمان ها به مراکز ASP با توجه به شرايط متعدد و رعايت مشتری صورت می پذيرد.

نمونه هائی از مراکز ASP

مراکز ASP با توجه به نوع خدمات ارائه شده دارای انواع متفاوتی می باشند. خدمات ارائه شده توسط مراکز فوق شامل موارد زير است :

- ميزبانی وب . مراکز ارائه دهنده سرويس فوق با تهيه سخت افزار، نرم افزار و پهنای باند لازم امکان ميزبانی وب سايت های موسسات و سازمانها و يا افراد را فراهم می آورند. مراکز فوق بابت ميزبانی وب سايت ها ، هزينه هائی را بصورت ماهانه و يا سالانه دريافت و ممکن است بر روی يک ماشين صدها سايت را مستقر نمايند.

- خدمات پست الکترونيکی. اکثر مراکز ASP که خدمات ميزبانی وب را ارائه می دهند ، سرويس خدمات پست الکترونيکی را نيز با استفاده از يکی از روش های موجود در اختيار متقاضيان قرار می دهند.

موسسات و سازمانهائی که تمايل به راه اندازی وب سايت داشته باشند ، می توانند از پتانسيل های ارائه شده توسط مراکز ASP استفاده نموده و برای شروع کار ضرورتی به فراهم نمودن تمام امکانات توسط سازمان و يا موسسه مربوطه نخواهد بود. در گذشته سازمانهائی که تمايل به راه اندازی سايت داشتند ، می بايست خود شخصا اقدام به تهيه و آماده سازی امکانات زير می نمودند :

A. تهيه خط ارتباطی با اينترنت با پهنای باند قابل قبول.

B. تهيه روتر.

C. تهيه يک يا چندين سرويس دهنده برای سرويس دهنده وب و يا سرويس دهنده خدمات پست الکترونيکی.

D. استخدام کارشناسان مورد نظر برای نصب و مديريت نرم افزار و سخت افزار.

امروزه با تولد مراکز ASP ، اکثر سازمانها و موسسات می توانند از بستر و پتانسيل های فراهم شده توسط اين نوع مراکز استفاده نمايند. بديهی است مراکز ASP مسئوليت پشتيبانی و نگهداری را برعهده خواهند داشت. استفاده از مراکز فوق برای راه اندازی وب سايت دارای مزايای عمده ای از منظر موسسات و شرکت هائی است که قصد راه اندازی وب سايت را دارند :

A. مراکز ASP عموما دارای پهنای باند قابل قبولی بوده و موسسات و سازمانها نگران پهنای باند نخواهند بود.

B. در صورت بروز مشکل ، کارشناسان مجرب شاغل در مراکز ASP بصورت شبانه روزی و بلافاصله مشکل را حل خواهند کرد.

C. در صورت نياز به فضای بيشتر برای ميزبانی وب ، می توان بسرعت اقدام لازم را انجام داد.

D. مراکز ASP دارای امکانات مناسب برای Backup و بازيابی اطلاعات بوده و امنتيت اطلاعات تضمين می گردد.

ASP چه امکاناتی را فراهم نمايد؟

مراکز ASP به تمام نيازهای طرح شده توسط موسسات و سازمانها پاسخ مثبت خواهند داد. قبل از انتخاب ASP مورد نظر برای ميزبانی وب و ساير خدمات مورد نظر ، می بايست برای سوالات زير پاسخ لازم را اخذ کرد :

کاربران چگونه به نرم افزار دستيابی پيدا خواهند کرد؟ آيا دستيابی به برنامه از طريق يک "مرورگر" و يا يک برنامه خاص ديگر می باشد؟ در صورتيکه دستيابی به برنامه از طريق مرورگر می باشد ، کاربران می بايست دارای چه نوع تجربه و يا دانشی باشند؟
به مشکلات و سوالات کاربران به چه صورت پاسخ داده خواهد شد؟ در صورتيکه پرسنل و يا کارکنان سازمانی که از خدمات مراکز ASP استفاده می نمايند دارای سوال و يا مشکلی در رابطه با برنامه باشند ، به سوالات آنها چگونه پاسخ داده می شود؟ آيا مرکز ASP آموزش های لازم را ارائه می دهد ؟
نحوه امنيت داده ها به چه صورت است ؟ نحوه دستيابی به داده ها توسط پرسنل مراکز ASP به چه صورت است ؟ آيا برای دستيابی به داده ها توسط پرسنل سازمان ها و موسسات لايه حفاظتی تعريف می گردد؟ آيا امکان اخذ گزارشات متنوع در رابطه با افراد يکه به برنامه و داده ها دستيابی پيدا کرده اند، وجود دارد ؟ مرکز ASP در رابطه با تهديدات خارجی چه سياستی را دنبال می نمايد؟ در صورت خرابی سخت افزار ، وضعيت ايمن بودن داده ها به چه صورت است ؟
ارتباط ايجاد شده بين کاربر و مرکز ASP به چه صورت است ؟ داده ها در زمان درخواست کاربر از طريق مرکز ASP در اختيار گذاشته خواهد شد. آيا از يک روش امنيتی نظير : رمزنگاری ، يک شبکه VPN استفاده می شود؟
نحوه استقرار برنامه بر روی سرويس دهنده به چه صورت است ؟ آيا داده ها بر روی يک سرويس دهنده اختصاصی ذخيره می گردند؟ آيا برای ذخيره سازی داده ها از يک ماشين مشترک استفاده می گردد؟
در صورت بروز اشکال و غيرفعال شدن ماشين مربوطه ، مرکز ASP برای فعال نمودن سرويس دهنده (Online) از چه سيستم های جايگزينی استفاده می نمايد؟
در صورت بروز اشکال برای هارد ديسک و يا از کارافتادن نرم افزار ، مرکز ASP از چه سياست هائی برای Recovery استفاده می نمايد.
در صورت بروز حوادث غير مترقبه نظير آتش سوزی ، مرکز ASP چه مدت زمانی را صرف بازسازی خود خواهد کرد ؟ سرويس های مورد نظر پس از گذشت چه زمانی مجددا" فعال خواهند شد. ؟
مالکيت داده ها و اطلاعات با کيست ؟ با اينکه مشخص است که مالکيت داده ها و اطلاعات سازمان و يا موسسه مربوطه است ، ولی می بايست مورد فوق با صراحت در قرارداد با مراکز ASP قيد گردد.
در صورت تغيير مرکز ASP ، به چه صورت می توان داده ها ی موجود بر روی مرکز ASP فعلی را خارج نمود؟
در اين راستا سوالات متعدد ديگری نيز وجود دارد که هر سازمان و يا موسسه با توجه به شرايط اختصاصی خود می تواند آنها را از مرکز ASP ، مطرح نمايد.